عبور کالا از مرزهای بین‌المللی می‌تواند پیچیده و گاه گیج‌کننده باشد، به‌ویژه اگر برای اولین‌بار با ترخیص گمرکی مواجه می‌شوید. چه صاحب کسب‌وکار باشید و چه فردی که بسته‌ای از خارج دریافت می‌کند، آشنایی با فرآیند ترخیص به شما کمک می‌کند تا از تأخیرهای پرهزینه و مشکلات پیش‌بینی‌نشده جلوگیری کنید.
در این راهنما، مراحل ترخیص کالا را به زبان ساده بررسی می‌کنیم؛ از مدارک لازم گرفته تا هزینه‌های احتمالی و نکات کاربردی برای جلوگیری از تأخیر.
ترخیص کالا چیست؟
ترخیص کالا فرآیندی رسمی است که اجازه می‌دهد کالاها به‌صورت قانونی از مرز یک کشور عبور کنند. این فرآیند به دولت کمک می‌کند تا بر ورود و خروج کالا نظارت کند، از واردات اقلام غیرمجاز جلوگیری کند، و مالیات‌ها و عوارض لازم را دریافت نماید.
تمام محموله‌هایی که از مرز عبور می‌کنند، صرف‌نظر از نوع و ارزش‌شان، باید از این مرحله عبور کنند.
مدارک ضروری برای ترخیص کالا
داشتن مدارک صحیح و کامل، اولین قدم برای ترخیص سریع است. رایج‌ترین مدارک عبارتند از:
فاکتور تجاری :(Commercial Invoice) شامل شرح دقیق کالا، تعداد، ارزش واقعی و کشور مبدأ.
لیست بسته‌بندی :(Packing List) مشخصات دقیق بسته‌بندی، ابعاد و وزن، بارنامه ( Bill of Lading) سند حمل و قرارداد بین فرستنده و شرکت حمل.
مجوزهای خاص: برای کالاهای حساس مانند دارو، تجهیزات پزشکی، مواد غذایی یا کالاهای با محدودیت واردات.
مراحل ترخیص کالا به‌صورت ساده
ارائه مدارک: توسط صاحب کالا یا کارگزار گمرکی به گمرک کشور مقصد.
بررسی و ارزیابی ریسک: تصمیم‌گیری در مورد نیاز یا عدم نیاز به بازرسی فیزیکی.
محاسبه عوارض و مالیات‌ها: بر اساس ارزش کالا، تعرفه و کشور مبدأ.
پرداخت و ترخیص: پس از پرداخت، گمرک مجوز آزادسازی کالا را صادر می‌کند.
دلایل رایج تأخیر در ترخیص
- ناقص بودن مدارک یا عدم تطابق آن‌ها
- استفاده از کد تعرفه اشتباه (HS Code)
- اعلام ارزش پایین‌تر از واقع
- نداشتن مجوز برای کالاهای محدودشده
راهکار: همکاری با کارگزاران حرفه‌ای گمرکی، تهیه چک‌لیست اسناد و تحقیق درباره مقررات وارداتی کشور مقصد.
هزینه‌های مرتبط با ترخیص
عوارض واردات: بسته به نوع کالا و مبدأ متفاوت است.
مالیات ارزش افزوده: در بسیاری از کشورها بر کل ارزش گمرکی اعمال می‌شود.
هزینه کارگزار گمرکی: معمولاً بین ۵۰ تا ۲۰۰ دلار، بسته به پیچیدگی محموله.
نقش فناوری در تسهیل ترخیص
بسیاری از کشورها امروزه از سیستم‌های الکترونیکی برای ثبت مدارک، ارزیابی ریسک و پرداخت آنلاین استفاده می‌کنند. همچنین برنامه‌هایی مانند «واردکننده معتبر» (Trusted Trader) به واردکنندگان خوش‌سابقه، خدمات سریع‌تری ارائه می‌دهد.
همکاری با کارگزار گمرکی
استفاده از خدمات کارگزار گمرکی حرفه‌ای، به‌ویژه در محموله‌های پیچیده یا دارای مجوز خاص، به شدت توصیه می‌شود. این افراد با قوانین به‌روز آشنا هستند و می‌توانند فرآیند ترخیص را سریع‌تر، دقیق‌تر و با ریسک کمتر انجام دهند.
نیاز به حمل یا ترخیص محموله‌های خاص، حجیم یا صنعتی دارید؟
آریان لجستیک همراه مطمئن شما در فرآیند حمل بین‌المللی و ترخیص گمرکی است
